Tourismos Travel Guru: Τα αρχοντικά του Παλαιού Φαλήρου! (photo & video)

Γιατί εκτός από τα Αρχοντικά του, το Παλαιό Φάληρο είναι η κορωνίδα της Αθηναϊκής Ριβιέρας

Αυτή την φορά θα ξεναγηθούμε τρέχοντας στο Παλαιό Φάληρο, το πλησιέστερο στην Αθήνα από τα νότια προάστια και ένα από τα πλουσιότερα της Αττικής.

Η μαγεία του να τρέχεις δεν σταματάει μόνο στην σωματική άσκηση, την καύση λίπους ή την βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας. Το τρέξιμο είναι μία από τις καλύτερες μορφές ψυχοθεραπείας. Ένας εύκολος τρόπος να φτάσεις στα όρια σου, να τα ξεπεράσεις, να παρατηρήσεις τον εαυτό σου... Να περιφέρεις τον εαυτό σου για ώρα έξω. Εκτεθειμένος στα στοιχεία της φύσης, εκτεθειμένος στον κόσμο, στην πόλη, στο βουνό ή όπου τρέχει ο καθένας.

Ο εγκέφαλος υπεροξυγονώνεται, οι ορμόνες της ευτυχίας εκκρίνονται. Τώρα όλα είναι πιο ξεκάθαρα, πιο όμορφα. Πιο απλά. Βγάζουν περισσότερο νόημα. Σε αυτές τις στιγμές λοιπόν ο δρομέας παρατηρεί, μαθαίνει και οικειοποιείται το εκάστοτε περιβάλλον στο οποίο τρέχει. Ο καλύτερος τρόπος λοιπόν για να γνωριστείς με έναν τόπο, μια γειτονιά, μια πόλη ή ένα δάσος, είναι το τρέξιμο.

Το Παλαιό Φάληρο είναι ο τόπος που κατοίκησαν πολλοί Μικρασιάτες και Κωνσταντινουπολίτες πρόσφυγες (ίσως γιατί μοιάζει λίγο σε κάποιες περιοχές της Πόλης), περιοχή που πριν από 50 - 60 χρόνια ήταν γεμάτη με πολυτελείς επαύλεις, αρχοντικά και πανέμορφα Νεοκλασικά κτίρια. Τότε ο κοινωνικός μιμητισμός ωθούσε τους Έλληνες να "κοντράρονται" ως προς την αίγλη και το κάλλος της οικίας τους. Λίγο αργότερα, η επιλογή της αντιπαροχής έκανε τους Νεοέλληνες να γκρεμίζουν τα στολίδια τους για να διπλασιάσουν τα τετραγωνικά τους και να βγάζουν έξτρα λεφτά από ενοίκια, ζώντας μια ζωή μίζερη στα επταόροφα άσχημα κτίρια των πολυκατοικιών.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ:

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Στις φωτογραφίες που ακολουθούν, η αντίθεση των λίγων καλαίσθητων παλιών αρχοντικών που γλίτωσαν από την μανία της αντιπαροχής ως προς τις τερατώδεις πολυκατοικίες είναι μνημειώδης.

Η προτεινόμενη διαδρομή των 9 χιλιομέτρων στο Παλαιό Φάληρο θα μας οδηγήσει να περάσουμε από το καθένα από τα παρακάτω πανέμορφο κτίρια. Ένα "ταξίδι" στην ρομαντική Αθήνα που υπάρχει ακόμα, καλά κρυμμένη και αντιστέκεται.

Όποιος θέλει να σπάσει την ξενάγησή του στο Παλαιό Φάληρο σε περισσότερες εξορμήσεις αλλά μικρότερες χιλιομετρικά, ορίστε ο χάρτης των Νεοκλασικών κτιρίων:

Από την Αφετηρία μας, το νέο μουσείο παιχνιδιών Μπενάκη:

Άποψη της Οικίας Κουλούρα, Ποσειδώνος και Τρίτωνος. Πρόκειται για χαρακτηριστικό νεογοτθικό κτήριο του τέλους του 19ου αιώνα, με συμμετρικούς πύργους και επάλξεις, από τα ελάχιστα που σώζονται στα προάστια των Αθηνών, κληροδότημα Αθανασίου και Βέρας Κουλούρα στο Μουσείο Μπενάκη, όπου σύντομα θα λειτουργήσει το νέο Μουσείο Παιχνιδιών

το επόμενο κτίριο είναι αυτό, στην γωνία Τρίτωνος και Κρόνου:

Η Eurobank Παλαιού Φαλήρου, Ποσειδώνος και Αλκυόνης

Οδός Τρίτωνος

Το Φάληρο αναφέρεται από πολλούς αρχαίους συγγραφείς, από τον Ηρόδοτο ως τον Παυσανία. Ιδρυτής του Φαλήρου αναφέρεται ο τοπικός ήρωας Φάληρος, γιος του Άλκωνα και εγγονός του βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα. Το αρχαίο Φάληρο αναφέρεται ως το πρώτο και αρχαιότερο επίνειο της Αθήνας. Το λιμάνι του Φαλήρου στα αρχαία χρόνια, όταν ακόμα δεν είχε διαμορφωθεί το λιμάνι του Πειραιά, είχε αρκετή έκταση. Από τις μαρτυρίες που υπάρχουν, πιθανότατα άρχιζε από τις Τζιτζιφιές ή το Δέλτα και έφτανε ως εκεί που ήταν άλλοτε το κέντρο «ΤΡΟΚΑΝΤΕΡΟ» και σήμερα η μαρίνα. Όταν, αργότερα, ο Θεμιστοκλής και κατόπιν ο Περικλής διαμόρφωσαν το λιμάνι του Πειραιά, το Φάληρο εξακολούθησε να είναι το δεύτερο λιμάνι της Αθήνας.

Αλκυόνης και Αιόλου

Αμφιτρίτης και Αγίου Αλεξάνδρου

Πρωτέως και Ίριδος

Στην περιοχή του Δέλτα, έχει βρεθεί το νεκροταφείο του αρχαίου Φαλήρου, που βρισκόταν στο χώρο μεταξύ του άλλοτε Κρατικού Εργοστασίου Αεροπλάνων (Κ.Ε.Α.) - σήμερα Μουσείο της Αεροπορίας και της περιοχής που φιλοξένησε τον Ιππόδρομο. Ο Ηρόδοτος αναφέρει συχνά το Φάληρο στα «Περσικά», τις μάχες Ελλήνων και Περσών την περίοδο 490 - 479 π.Χ..

Αλκυόνης και Πρωτέως

Θέτιδος και Νηρηίδων

Αφροδίτης και Κάδμου

Το Φάληρο αναφέρεται συχνά τόσο κατά τη διάρκεια της Πρωτοχριστιανικής εποχής, όσο και στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Το 1883 εγκαινιάζεται το πρώτο μεταφορικό μέσο, το τραμ που συνέδεε το Παλαιό με το Νέο Φάληρο και την Αθήνα. Την περίοδο 1910 - 1915, εύπορες οικογένειες ανακαλύπτουν την ομορφιά του Φαλήρου και αρχίζουν και κτίζουν αρχοντικά και επαύλεις κοντά στη θάλασσα. Μερικές από αυτές, όπως η έπαυλη «ΚΟΥΛΟΥΡΑ» διασώζονται μέχρι και σήμερα.

Την περίοδο 1922 - 1924 οι δρόμοι του Παλαιού Φαλήρου φωτίζονται με ηλεκτρικό ρεύμα. Το 1930, το Φάληρο συνδέεται με το δίκτυο της «ΟΥΛΕΝ», πρόγονο της ΕΥΔΑΠ, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Το 1942, το Παλαιό Φάληρο από κοινότητα που ήταν έως τότε, γίνεται δήμος και πρώτος δήμαρχός του ήταν ο Κ. Τουφεξής, ενώ το 1961 γίνεται αυτόνομος δήμος. Από το 1946 και μετά, το Παλαιό Φάληρο αρχίζει να ξεχωρίζει λόγω της ιδιαίτερης θέσης του και αρχίζει να γίνεται προάστιο με πολλές εξοχικές κατοικίες πλούσιων οικογενειών.

Ήβης Αθανασιάδου και Τρίτωνος

Ήβης Αθανασιάδου & Αλκυόνης

Ήβης Αθανασιάδου

Αργότερα αναπτύσσεται και εμπορικά λόγω της εξάπλωσης του πληθυσμού προς τα νότια προάστια, κατέχοντας μέχρι σήμερα εξέχουσα θέση στις προτιμήσεις των κατοίκων του Λεκανοπεδίου, κάτι που φαίνεται και από τις τιμές των ακινήτων. Το Φάληρο ανήκει στις περιοχές της Αθήνας με τις υψηλότερες τιμές ανά τετραγωνικό μέτρο.

Ιδιαίτερα μετά το 1974, αρκετοί ομογενείς από την Κωνσταντινούπολη εγκαταστάθηκαν στο Παλαιό Φάληρο, όπου αποτελούν μια ιδιαίτερα ζωντανή κοινότητα.

Ήβης Αθανασιάδου & Αμφιτρίτης

Λεωφόρος Ποσειδώνος

Μουσών και Θησέως

Οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, έφεραν σημαντικές αλλαγές στο Παλαιό Φάληρο:

Επέστρεψε το τραμ στην παραλιακή λεωφόρο (Λεωφ. Ποσειδώνος), ως μέρος των έργων που έγιναν για την συγκοινωνία της Αθήνας για τους αγώνες και σταμάτησε τη λειτουργία του ο Ιππόδρομος στο Φαληρικό Δέλτα και μεταφέρθηκε στο Ολυμπιακό Κέντρο Ιππασίας στο Μαρκόπουλο Αττικής. Ο Ιππόδρομος λειτούργησε στο Δέλτα από τις 18 Φεβρουαρίου του 1925 έως την 1 Μαρτίου του 2003. Μόλις έφυγε ο Ιππόδρομος, ο χώρος στον οποίο βρισκόταν αγοράστηκε από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος το οποίο αυτή τη στιγμή κατασκευάζει εκεί τις νέες εγκαταστάσεις στις οποίες θα μεταστεγαστούν η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και η Εθνική Λυρική Σκηνή.

Αχιλλέως

Λεωφόρος Ποσειδώνος και Ζαΐμη

Μουσών

Οδός Αμφιτρίτης

Οδός Ζαΐμη & Σπάρτης

Οδός Ζαΐμη & Τρίτωνος

Οδός Ζαΐμη

Οδός Αφροδίτης & Αίαντος

Αφροδίτης

Νηρηίδων

Ήβης Αθανασιάδου

Ναϊάδων

Ναϊάδων & Αριάδνης

Ναϊάδων

Παρθενώνος

Ναϊάδων

Νηρηίδων

Πρωτέως

Τρίτωνος

Στο τέλος της όμορφης διαδρομής μας στα Αρχοντικά του παλαιού Φαλήρου, κάνουμε ένα πέρασμα από την Μαρίνα Φλοίσβου, αυτό το στολίδι της Αθηναϊκής Ριβιέρας, πόλος έλξης για τους κατοίκους ολόκληρου του Λεκανοπεδίου Αττικής:

(Από την σελίδα Μικρός Ρωμιός)

Η προηγούμενη οικονομική κρίση στο Παλαιό Φάληρο

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Στα «θύματα» της προηγούμενης μεγάλης οικονομικής κρίσης, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, πρέπει να συμπεριληφθεί και το Παλαιό Φάληρο, το οποίο μέχρι τότε ήταν ο πιο αγαπημένος περίπατος των Αθηναίων. Τότε άρχισε να χάνει την αίγλη και την παντοκρατορία του το Παλαιό Φάληρο, αφού η κίνηση αραιώθηκε και αρκετοί ήταν εκείνοι που προτιμούσαν το Καλαμάκι, τη Γλυφάδα ή τη Βουλιαγμένη οι πιο εύποροι. Οι όμορφες και γραφικές βίλες του Παλαιού Φαλήρου δεν νοικιάζονταν πλέον τόσο εύκολα, ενώ τα παραθαλάσσια κέντρα του εργάζονταν μόνον Σαββατοκύριακα. Τις υπόλοιπες ημέρες ίσα που κάλυπταν τα έξοδά τους.
Η Κοινότητα του Παλαιού Φαλήρου, προσπαθώντας να προσελκύσει το κοινό, είχε κατασκευάσει, στα τέλη της δεκαετίας του 1920, περίπου εξήντα καμπίνες για λουτρά στο «Έντεν». Αλλά πέρα από την οικονομική ανέχεια του κόσμου, υπήρχαν και άλλοι λόγοι που έκαναν φθίνουσα την αίγλη του πρωτοποριακού αυτού παράλιου προαστίου. Οι υπέρογκοι φόροι δεν άφηναν τους καταστηματάρχες να χαμηλώσουν τις τιμές και να τις κάνουν προσιτές στο ευρύ κοινό, η συγκοινωνία ήταν ελαττωματική και ανεπαρκής, ενώ η Υπηρεσία της Αεροπορικής Αμύνης είχε εγκατασταθεί εκεί, απομονώνοντας ένα μεγάλο τμήμα της περιοχής.
Μέχρι τότε, στην περιοχή νοίκιαζαν τα πολυτελή καταλύματα οι ευκατάστατοι, ενώ ο περίπατος στην περιοχή ήταν από τις πρώτες επιλογές της φτωχολογιάς, μετά το Ζάππειο. Τα καταστήματα της περιοχής είχαν ήδη γράψει την ιστορία τους. «Μπαρ», «Αιγαίον», «Μπάτης», «Πηγαδίτης», «Παλμύρα» και «Σαρωνικός», ενώ εκείνη την εποχή εμφανίσθηκε και το νέον «Τροκαντερό». Η κρίση έπληττε βεβαίως και τα παντός είδους ακίνητα, όπως τα ξενοδοχεία «Αύρα», «Κύματα», «Νίκη», «Φρατζιάκομο» και το αρτισύστατο «Έλλη». Περισσότερη κίνηση απ’ όλα παρουσίαζε το «Μιραμάρε» (βλ. φωτό), ενώ κατά τη διάρκεια της κρίσης μηδενίστηκε η οικοδομική δραστηριότητα.

Φωτογραφίες από τα παλιά:

Η παραλιακή οδός των Αθηνών, η γνωστή σε όλους μας Λεωφόρος Ποσειδώνος. Τα Νεοκλασικά δεν είχαν γκρεμιστεί ακόμα και η παραλία δεν είχε διαμορφωθεί στην σημερινή της μορφή. Όλα πιο αυθεντικά και απέριττα.