Tourismos Travel Guru: Βόλτα στην Καλλίπολη του Πειραιά

Η Καλλίπολη είναι μια από τις γειτονιές του Πειραιά. Πυκνοκατοικημένη, γκρίζα σε κάποια σημεία, παρατημένη από δημοτικούς και κρατικούς φορείς και υποδομές. Αλλά έχει μια μαγεία μοναδική, μυρωδιές που σε πάνε πίσω στα παιδικά σου χρόνια και χίλιες όψεις του Σαρωνικού μέσα από τα κατηφορικά στενά τις, τις ανηφοριές και τις ατέλειωτες λαγκαδωτές ευθείες. Σκέτη πρόκληση για έναν δρομέα, ή για οποιονδήποτε

θελήσει να κάνει μια πεζοπορική διαδρομή (ένα απλό περπάτημα έστω) που θα του μείνει αξέχαστο για καιρό.

Εναλλακτικά λοιπόν της διαδρομής του γύρου του Πειραιά παραλιακώς (ΕΔΩ) ή στο Μικρολίμανο και την Καστέλλα (ΕΔΩ), πάμε να γνωρίσουμε μια διαδρομή από την Ακτή Μιαούλη και το Ναυτιλιακό κέντρο του Πειραιά προς την Καλλίπολη, στα ενδότερα δηλαδή της Πειραϊκής χερσονήσου. Είναι θαυμαστό το γεγονός ότι θα περάσετε χωρίς να το καταλάβετε από 5 - 6 πανέμορφες και ιδιαίτερες εκκλησίες, ανάμεσά τους ο άγιος Νικόλαος, ο Άγιος Βασίλειος στο τέρμα της οδού Σαχτούρη, η Ζωοδόχος Πηγή στο λιοντάρι, η Αγία Παρασκευή, η Αγία Μαρίνα, η εκκλησία αφιερωμένη στον τόσο ξεχωριστό Άγιο Νείλο και ίσως κάποια ακόμα που μου διαφεύγει.

Και λίγα λόγια για την ιστορία της περιοχής. Η (νέα) Καλλίπολη είναι μια από τις νεότερες συνοικίες της πόλης του Πειραιά και ορίζεται ως η περιοχή που περιβάλλεται από τις ακτές της Πειραϊκής χερσονήσου γειτνιάζοντας με τις συνοικίες του Χατζηκυριάκειου, του Αγίου Βασιλείου και των Υδραίικων-Πηγάδας. Περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του κέντρου της Πειραϊκής χερσονήσου ανάμεσα στις οδούς Σαχτούρη, Γ.Θεοτόκη και Φιλικής Εταιρίας. Πήρε το όνομα της από την χερσόνησο Καλλίπολη της Ανατολικής Θράκης από την οποία ήρθε το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων της συνοικίας μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Η περιοχή του Αγίου Νείλου αποτελεί υποσυνοικία της Καλλίπολης.

Η Καλλίπολη διαθέτει τρεις μεγάλες κεντρικές πλατείες, την πλατεία Σερφιώτου, την πλατεία Πηγάδας (πρώην πλατεία Καλαβρύτων) και την πλατεία Καρπάθου. Η πλατεία Πηγάδα είναι από τις παλιότερες πλατείες του Πειραιά, κατασκευάστηκε το 1870 πολύ πριν κατοικηθεί η Καλλίπολη από τους πρόσφυγες. Η κατασκευή της πλατείας έγινε παράλληλα με την κατασκευή της γειτονικής δεξαμενής η οποία έδινε νερό στους κατοίκους του Πειραιά του 19ου αιώνα. Από τον Φεβρουάριο του 2014 η πλατεία Πηγάδα βρίσκεται σε στάδιο έργων βιοκλιματικής ανάπτυξης που ξεκίνησαν από τον πρώην δήμαρχο Πειραιά Βασίλη Μιχαλολιάκο (τα έργα είναι σήμερα σε εξέλιξη). Διαθέτει ένα λύκειο, δύο γυμνάσια και δύο δημοτικά σχολεία.

Πειραιάς, Καλλίπολη. Τέρμα οδού Σαχτούρη, άποψη του ναού του Αγίου Βασιλείου και πίσω αριστερά το αντικαρκινικό νοσοκομείο Μεταξά.

Η περιοχή πρωτοκατοικήθηκε κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα από νησιώτες (κυρίως Υδραίους και Δωδεκανήσιους) και, μετά το 1922, από Έλληνες πρόσφυγες από τη χερσόνησο της Καλλίπολης στην Ανατολική Θράκη, στην οποία οι ελληνικοί πληθυσμοί είχαν εκδιωχθεί λόγω των συνεχών διώξεων από τον τουρκικό στρατό στις αρχές της δεκαετίας του 1910.

Η προσφυγική συνοικία που αναπτύχθηκε σιγά-σιγά στους άγονους λόφους της πειραϊκής χερσονήσου παρουσίαζε τα γνωστά προβλήματα ύδρευσης, αποχέτευσης, φωτισμού και ελλιπών υποδομών όπως η πλειοψηφία των προσφυγικών συνοικιών του λεκανοπεδίου.

Επί δημαρχίας Γιάννη Παπασπύρου (1982-1986) δημιουργήθηκε αποχετευτικό δίκτυο και η συνοικία απαλλάχθηκε από τη μάστιγα των κουνουπιών.